De Luchtvaartafdeeling (LVA) was de voorloper van de Nederlandse [wiki]Koninklijke Luchtmacht[/wiki].

In maart 1910 werd in Nederland de Militaire Luchtvaart Commissie opgericht, die voorstellen moest doen voor het oprichten van een luchtvaartafdeling van het leger. Secretaris was Henk Walaardt Sacr?, een kapitein bij de genie. Hij was in maart 1908 al belast met 'de luchtscheepvaart bij het Regiment'. Buiten dienst was hij lid van de Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart, en hij kreeg van generaal-majoor C.J. Snijders alle ruimte om zich te specialiseren in de militaire luchtvaart. In april 1912 bracht de commissie een eindrapport uit, waarin werd geadviseerd tot het oprichten van een luchtvaartafdeling, die zou beschikken over [wiki]luchtballon|luchtballons[/wiki], [wiki]luchtschip|luchtschepen[/wiki] en [wiki]vliegtuig|vliegtuigen[/wiki].

Op 28 maart 1913 kocht de Staat der Nederlanden bij Soesterberg een vliegheide aan die zou gaan dienen als [wiki]vliegbasis[/wiki] voor de Luchtvaartafdeeling (Vliegbasis Soesterberg). Minister van Oorlog Hendrik Colijn diende op 9 april het voorstel tot de vorming van een 'Proef-Afdeeling' in. Het plan kwam door de Tweede Kamer maar de eigen luchtballons en luchtschepen, waar Walaardt Sacr? zo'n voorstander van was, werden geschrapt. De Luchtvaartafdeeling zou alleen over vliegtuigen beschikken. De organisatie werd op 1 juli van dat jaar officieel opgericht, als afdeling van de Koninklijke Landmacht. Walaardt Sacr? werd tot commandant benoemd.

De LVA beschikte over een Spyker automobiel voor Walaardt Sacr?, en een van [wiki]Marinus van Meel[/wiki] gehuurde tweedekker [wiki]de Brik[/wiki]. De eerste vier militaire vliegers hadden in het buitenland hun vliegbrevet gehaald, op eigen kosten. In 1915 werd begonnen met het opleiden van vrijwilligers tot militair vlieger; aanvankelijk alleen officieren, en vanaf 1916 ook lageren in rang. Kapitein-vlieger Willem Versteegh werd de belangrijkste instructeur. Gevlogen werd met enkele Farman toestellen. Ook beschikte de LVA over toestellen van de strijdende partijen uit de Eerste Wereldoorlog die in Nederland een noodlanding hadden moeten maken. Net name Cadzand was om die noodlandingen in die dagen bekend, en men sprak al vlug van de "fabriek van Cadzand". Walaardt Sacr? bouwde de organisatie op, en onder zijn leiding werden nog zes militaire vliegvelden ingericht. Op 1 november 1919 werd hem eervol ontslag verleend.

In het interbellum (de periode tussen de Eerste en Tweede Wereldoorlog) werd er weinig ge?nvesteerd in de Luchtvaartafdeeling. Dit werd veroorzaakt door een groot vertrouwen van de politiek in de neutraliteit van Nederland, door welke houding ze uit de Eerste Wereldoorlog bleven ondanks pogingen om toe te treden tot een van beide kampen. Verder hechtte men veel geloof in de pas opgerichte Volkenbond welke voor wereldvrede moest zorgen. Te laat kwam men erachter dat de neutraliteit gewapenderhand verdedigd moest worden bij een volgende oorlog. De bestellingen die in 1938 en 1939 werden geplaatst kwamen te laat of nooit aan om de neutraliteit te handhaven.

[h3]Reorganisatie en overgang naar de Koninklijke Luchtmacht[/h3]
Nadat de LVA in 1932 was gereorganiseerd, waarbij de technische dienst werd afgesplitst als Luchtvaartbedrijf (LVB), werd de organisatie op 1 juli 1939 omgevormd tot de Luchtvaartbrigade. Op 26 juli 1944 werd in Londen het Directoraat Nederlandse Luchtstrijdkrachten opgericht. In 1947 werd een Chef Luchtmachtstaf aangesteld en op 11 maart 1953 werd de luchtmacht erkend als het zelfstandig krijgsmachtonderdeel Koninklijke Luchtmacht.

[h3]Bekende LVA-vliegers[/h3]
  • [wiki]Karel Doorman[/wiki]
  • [wiki]Albert Plesman[/wiki]
  • [wiki]Adriaan Viruly[/wiki]
  • [wiki]Bram van der Stok[/wiki]